Συνέντευξη του Λούκα Μαραγκού, Πρώτου Εκτελεστικού Διευθυντή της cdbbank στο INBusiness news.
Πώς βλέπετε την κυπριακή οικονομία το 2025; Πόσο αισιόδοξος είστε σχετικά με τις προοπτικές της;
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2024 αναμένεται να ανέλθει στο 3,7%, συγκριτικά με το 2,6% για το 2023. Πρόκειται για τον δεύτερο υψηλότερο ρυθμό αύξησης στην ευρωζώνη, γεγονός που προσδίδει μία ιδιαίτερη δυναμική στην οικονομία της χώρας.
Μάλιστα, οι εκτιμήσεις προβλέπουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ της Κύπρου θα συνεχίσει να είναι συγκριτικά ψηλότερος από εκείνον της ευρωζώνης, τόσο το 2025 όσο και το 2026.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά το 2025 και λαμβάνοντας υπόψη τις ευρωπαϊκές και διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, καθώς και τις τάσεις και πιέσεις που παρατηρούνται, προβλέπεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας θα κυμανθεί γύρω στο 3% και προβλέπεται να ξεπεράσει εκείνον της ευρωζώνης.
Επιπρόσθετα, ο εγχώριος πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο 2,2% το 2024 από 3,9% το 2023, ενώ για τα έτη 2025 και 2026 εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω στο 1,9%. Αξιοσημείωτες είναι και οι πρόσφατες αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα Α από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch.
Γενικά είμαι αισιόδοξος ότι η κυπριακή οικονομία δεν θα επηρεαστεί στον βαθμό που θα επηρεαστούν άλλες ευρωπαϊκές χώρες και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται σε ικανοποιητικούς και ψηλότερους ρυθμούς από αυτούς της ευρωζώνης.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την οικονομία της Κύπρου το 2025; Τι πρέπει να προσεχθεί για να διατηρηθεί η αναπτυξιακή πορεία;
Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, δημιουργούν αναταράξεις στην ευρύτερη περιοχή και διαμορφώνουν ένα κλίμα αβεβαιότητας.
Η Κύπρος αποτελεί πόλο σταθερότητας σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από αστάθεια αλλά πάντα υπάρχει η πιθανότητα μία αναταραχή να την επηρεάσει.
Παράλληλα, η οικονομική επιβράδυνση σε βασικούς ευρωπαϊκούς εταίρους της χώρας μας, ενδέχεται να οδηγήσει σε μειωμένη ζήτηση και έσοδα από τον τουριστικό τομέα.
Ένας ακόμα παράγοντας που προκαλεί προβληματισμό είναι η τάση που παρατηρείται στην Ευρώπη για εξίσωση του ελάχιστου επιπέδου φορολογίας σε όλες τις χώρες της, στοιχείο που μπορεί να πλήξει την ελκυστικότητα του νησιού ως επενδυτικός προορισμός.
Με το δεδομένο ότι η ανάπτυξη στην Κύπρο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισροές ξένων κεφαλαίων, είτε μέσω επενδύσεων, είτε μέσω της μεταστέγασης εταιρειών στη χώρα μας, γίνεται αντιληπτό ότι οι προκλήσεις για την επόμενη περίοδο θα είναι σημαντικές, αλλά όπως προαναφέρω, διαχειρίσιμες.
Τι πρέπει να γίνει ώστε η Κύπρος να καταστεί ακόμη πιο ελκυστικός προορισμός για ξένες επενδύσεις; Πόσο σημαντικές είναι, κατά την άποψή σας, για την οικονομία της;
Για μια μικρή οικονομία όπως είναι η κυπριακή, οι ξένες επενδύσεις είναι ζωτικής σημασίας. Η Κύπρος είναι ήδη ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, παρέχοντας ένα ισχυρό σύμπλεγμα υπηρεσιών που μπορεί να προσελκύσει αλλά και να εξυπηρετήσει αποτελεσματικά τους ξένους επενδυτές.
Υπάρχουν όμως σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Αναφέρω ενδεικτικά ότι το αυξημένο κόστος στέγασης και η δυσκολία εξεύρεσης κατοικίας για τους εργαζομένους, αποτελούν σοβαρές προκλήσεις για τις μεγάλες εταιρείες που εγκαθίστανται στην Κύπρο και ειδικά στη Λεμεσό.
Επομένως, απαιτείται άμεσα ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας στρατηγικής προς αντιμετώπιση αυτού του μείζονος θέματος. Απαραίτητη είναι και η βελτίωση των τεχνολογικών υποδομών της χώρας, δεδομένου ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί ζήτημα ανταγωνιστικότητας και βασική απαίτηση των επενδυτών που αναζητούν σύγχρονα και αποτελεσματικά συστήματα.
Επιπρόσθετα, οι πιέσεις που εντείνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε συνδυασμό με την εισαγωγή ενός ενιαίου φορολογικού καθεστώτος, μπορεί να επηρεάσουν υποψήφιους επενδυτές, καθώς αυτά είναι ουσιαστικά κριτήρια για τη λήψη αποφάσεων για μεταστέγαση των εταιρειών τους.
Αναφορικά με τον τομέα δραστηριοποίησης της δικής σας εταιρείας, πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί το 2025; Υπάρχουν ζητήματα για τα οποία ανησυχείτε;
Το 2025 θα αποτελέσει μια χρονιά προσαρμογής για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Παρόλο που η μείωση των επιτοκίων στην Ευρώπη αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε μειωμένα έσοδα για τις τράπεζες, εντούτοις θεωρώ σημαντικό πλεονέκτημα το γεγονός ότι τα κυπριακά ιδρύματα διατηρούν σημαντικά κεφαλαιουχικά αποθέματα.
Ταυτόχρονα, παρατηρείται ότι το τελευταίο διάστημα ο κλάδος έχει ισχυροποιηθεί και θωρακιστεί όσον αφορά την ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου του και την κεφαλαιακή του επάρκεια.
Επομένως, εκτιμώ ότι η μειωμένη κερδοφορία θα είναι ένα προσωρινό φαινόμενο για τις τράπεζες στην Κύπρο. Πέραν των προαναφερθέντων, παρακολουθώντας τις εξελίξεις στον χρηματοοικονομικό και τον τραπεζικό τομέα, διαπιστώνει κανείς σειρά θεμάτων που χρήζουν άμεσης ρύθμισης, ώστε τα τραπεζικά ιδρύματα να συνεχίσουν απρόσκοπτα την ομαλή λειτουργία τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά το δυσανάλογα μεγάλο κόστος που προκαλούν στις μικρές τράπεζες οι αυξανόμενες κανονιστικές υποχρεώσεις, οι οποίες χαρακτηρίζουν τον τραπεζικό τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Άλλο ένα θέμα που χρήζει επίλυσης είναι οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες, με τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται να αποτελούν τροχοπέδη στην αποτελεσματική λειτουργία της οικονομίας.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τάσεις/αλλαγές που αναμένετε να επισυμβούν στον τομέα δραστηριοποίησής σας και ποιες οι σημαντικότερες προκλήσεις;
Δύο βασικές τάσεις θα κυριαρχήσουν στον τραπεζικό κλάδο την επόμενη χρονιά: Η ψηφιακή μετάβαση και η πράσινη χρηματοδότηση.
Οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν θέσει οι Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με την πράσινη μετάβαση στο επίκεντρο, απαιτούν τον συνδυασμό σημαντικών επενδύσεων σε πράσινες τεχνολογίες, υποδομές και έρευνα.
Ο τραπεζικός τομέας βρίσκεται στην αιχμή αυτής της προσπάθειας, αναλαμβάνοντας έναν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου μέλλοντος. Οι αυξανόμενες κανονιστικές απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής επιβάλλουν στις τράπεζες να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά μοντέλα τους, ώστε να ανταποκριθούν στις περιβαλλοντικές ανάγκες, ενώ ευνοούν τη δημιουργία μεγαλύτερων τραπεζικών σχημάτων.
Η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, η ταχεία υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων και η εστίαση στους δείκτες ESG αποτελούν προκλήσεις που καλούνται οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες πρωτοπορούν, δημιουργώντας πράσινα χρηματοοικονομικά προϊόντα που προσελκύουν επενδυτές πρόθυμους να στηρίξουν περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και να συνεισφέρουν σε ένα βιώσιμο οικοσύστημα.
Ταυτόχρονα, η εντατικοποίηση των περιβαλλοντικών πολιτικών εκτιμάται ότι μεσοπρόθεσμα θα αυξήσει το κόστος δανεισμού για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, καθώς οι τράπεζες θα κληθούν να διαχειριστούν στο εγγύς μέλλον αυξημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Όσον αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις, αναμφισβήτητα επαναπροσδιορίζουν τον τραπεζικό κλάδο με ταχύτατους ρυθμούς, μεταμορφώνοντας όχι μόνο τη λειτουργία του αλλά και τη συνολική εμπειρία των πελατών.
Η διαρκώς εξελισσόμενη τεχνολογία, απαιτεί ουσιαστικές επενδύσεις και στρατηγική ευελιξία, ενώ στο προσκήνιο παραμένει η αξιολόγηση και συνετή διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από την εξάρτηση στα ψηφιακά συστήματα (ICT risks).
Σημαντικό ρόλο στην ψηφιακή μετάβαση του τραπεζικού τομέα αναμένεται να διαδραματίσει και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Μεσώ αυτής, οι τράπεζες μπορούν να βελτιώσουν την ανάλυση δεδομένων και να προσφέρουν εξατομικευμένες υπηρεσίες.
Ο συνδυασμός καινοτομίας και ασφάλειας είναι ουσιώδης, καθώς οδεύουμε στο μέλλον της ψηφιακής τραπεζικής.
Μια ισχυρή τάση που φαίνεται να εμπεδώνεται στο κυπριακό επιχειρείν είναι αυτή των εξαγορών και των συγχωνεύσεων. Θα τη δούμε έντονα και στον δικό σας τομέα;
Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις θα παραμείνουν στο προσκήνιο για τα επόμενα χρόνια, διαμορφώνοντας ένα νέο τοπίο. Σε αυτό θα συμβάλει και η ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στον κυπριακό τραπεζικό κλάδο, με τις συνεργασίες και τις πρωτοβουλίες να πυκνώνουν.
Το δυναμικό αυτό περιβάλλον οφείλεται κυρίως στη διαρκή αυστηροποίηση του ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου. Οι απαιτήσεις συμμόρφωσης, σχεδιασμένες κυρίως για μεγάλους τραπεζικούς οργανισμούς, θέτουν δυσανάλογα υψηλά κόστη για τις μικρότερες τράπεζες, από τις τεχνολογικές αναβαθμίσεις μέχρι τη διαχείριση κινδύνων.
Η ανισότητα που προκύπτει δημιουργεί οικονομική πίεση, η οποία ενισχύει τις προοπτικές ενοποίησης μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, καθώς τα οφέλη από τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας είναι ουσιαστικά.
Θα έλεγα ότι πρόκειται για μια φυσική εξέλιξη. Όσο αυξάνονται οι κανονιστικές υποχρεώσεις και το κόστος λειτουργίας, τόσο περισσότερες τράπεζες αναζητούν συνεργασίες ή συνένωση δυνάμεων για να εκμεταλλευτούν οικονομίες κλίμακας. Έτσι, το τραπεζικό τοπίο διαμορφώνεται σταδιακά σε μεγαλύτερα και πιο ανθεκτικά σχήματα.
Τι να περιμένουμε όσον αφορά τα πλάνα και τη στρατηγική ανάπτυξης του δικού σας οργανισμού εντός του 2025; Σε ποιες κινήσεις προτίθεστε να προβείτε προς αυτή την κατεύθυνση;
Ως μια τράπεζα με διαχρονική παρουσία στην κυπριακή οικονομία για περισσότερες από έξι δεκαετίες, η cdbbank συνεχίζει να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του τόπου. Στην καρδιά της στρατηγικής μας βρίσκεται η στήριξη της επιχειρηματικότητας και της κοινωνίας, με έμφαση στην καινοτομία, τη βιωσιμότητα και τη διαρκή εξέλιξη.
Το στρατηγικό μας πλάνο για το 2025 επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς άξονες:
1.Συνετή ανάπτυξη δανειακού χαρτοφυλακίου: Επιδιώκουμε την αύξηση της χρηματοδότησης με προσεκτική διασπορά κινδύνου, διατηρώντας υγιή οικονομικά θεμέλια. Παράλληλα, συνεχίζουμε τις προσπάθειες για αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), τα οποία να σημειώσω ότι έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά.
2.Τεχνολογική αναβάθμιση: Με σημαντικές επενδύσεις στις τεχνολογικές υποδομές της Τράπεζας, μεταμορφώνουμε τον τρόπο λειτουργίας μας. Αξιοποιούμε ψηφιακά εργαλεία που αυξάνουν την αποδοτικότητα, επιταχύνουν τις διαδικασίες και ενισχύουν την εμπειρία των πελατών μας, παραμένοντας πιστοί στον πελατοκεντρικό μας προσανατολισμό.
3.Ενίσχυση πράσινης επιχειρηματικότητας και βιωσιμότητας: Προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις χρηματοδότησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακά αποδοτικά κτήρια και άλλες πράσινες πρωτοβουλίες, από τις οποίες προκύπτουν σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
Παράλληλα, επενδύουμε στη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος μέσω ενεργειακών αναβαθμίσεων, μέτρησης και διαχείρισης εκπομπών ρύπων, καθώς και προσαρμογής των κεντρικών γραφείων μας στη Λευκωσία στις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Στη cdbbank επενδύουμε στην καινοτομία για να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις του σήμερα και στις προοπτικές του αύριο. Σε αυτό το πλαίσιο, προχωράμε στην ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση των υπηρεσιών μας, διατηρώντας τον ανθρώπινο παράγοντα στο επίκεντρο της εμπειρίας των πελατών.
Η δέσμευσή μας παραμένει αμετάβλητη: Nα είμαστε αρωγός της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας, όπως πράττει η τράπεζα από το 1963, προσαρμοζόμενη στις σύγχρονες προκλήσεις και ευκαιρίες.
